Czy Budda będzie musiał zwrócić odliczony VAT? Analiza możliwości odliczenia w kontekście nielegalnych loterii
W przypadku Buddy, popularnego youtubera, który znalazł się w centrum kontrowersji związanych z organizacją nielegalnych loterii, kluczową kwestią pozostaje, czy ma prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z działalnością loteryjną. Sprawa budzi wątpliwości, ponieważ sama organizacja loterii mogła być prowadzona w sposób niezgodny z przepisami, co rodzi pytania o konsekwencje podatkowe. Artykuł ten omawia, jakie argumenty mogą przemawiać za i przeciw możliwości odliczenia VAT przez Buddę w kontekście organizacji nielegalnych loterii.
Czy działalność nielegalna zawsze wyklucza odliczenie VAT?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podstawą do odliczenia VAT jest wykorzystanie zakupionych towarów lub usług do prowadzenia działalności podlegającej opodatkowaniu. Art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że prawo do odliczenia przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Co istotne, nie każda nielegalna działalność automatycznie wyklucza opodatkowanie jej podatkiem VAT. Orzecznictwo, w tym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. I FSK 1096/16), potwierdza, że czynności nielegalne podlegają opodatkowaniu VAT, jeśli mają wpływ na konkurencyjność na rynku legalnym. Jeśli towar lub usługa mają swoje legalne odpowiedniki na rynku i ich obrót wpływa na rynek legalny, podlegają opodatkowaniu VAT. W takim przypadku wydaje się, że nie ma przeszkód, by podatnik odliczył VAT od zakupów, które były związane z tą działalnością. Mimo bowiem, że była to działalność nielegalna, to podlegała ona pod VAT, a w konsekwencji, jak się wydaje, rodziła prawo do odliczenia VAT.
Czy Budda mógł odliczyć VAT od zakupów nagród?
Zakładając, że Budda organizował loterie, w których sprzedawane były e-booki jako produkty cyfrowe opodatkowane niższą stawką VAT (5%), istnieje argument, że działalność ta była związana z czynnościami opodatkowanymi. Z tego punktu widzenia zakupy nagród, które były elementem działalności promocyjnej, mogły mieć bezpośredni związek z działalnością opodatkowaną, a więc Budda mógł teoretycznie mieć prawo do odliczenia VAT od tych zakupów.
Kluczową kwestią w tej analizie jest to, czy sprzedawane produkty – e-booki – były legalne, a sama działalność loteryjna mogła wpływać na rynek legalny, na przykład konkurując z innymi podmiotami prowadzącymi działalność w ramach promocyjnych loterii. Jeśli sprzedaż e-booków była legalna i miała wpływ na rynek, Budda mógł mieć prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z organizacją loterii, takich jak nagrody.
Działalność zwolniona z VAT – art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy o VAT
Inną kwestią, którą warto rozważyć, jest to, czy działalność Buddy mogłaby zostać uznana za działalność zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy o VAT. Przepis ten zwalnia z podatku działalność w zakresie gier hazardowych, podlegającą przepisom o grach hazardowych. Jeżeli organy podatkowe uznałyby, że organizacja loterii przez Buddę miała charakter działalności hazardowej (choć prowadzona bez odpowiednich zezwoleń), mogłaby ona być traktowana jako działalność zwolniona z VAT.
W takiej sytuacji odliczenie VAT nie byłoby możliwe, ponieważ zakupy (np. nagrody) byłyby związane z działalnością zwolnioną z VAT. Podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT, jeśli zakupy dotyczą działalności zwolnionej. W takim przypadku Budda nie mógłby odliczyć VAT od zakupów związanych z nagrodami, a organy podatkowe mogłyby żądać zwrotu nienależnie odliczonego podatku.
Argumenty za możliwością odliczenia VAT
- Związek z działalnością opodatkowaną: Jeśli działalność loteryjna Buddy była związana z czynnościami opodatkowanymi (sprzedaż e-booków), a towary (nagrody) były wydawane w ramach tej działalności, można argumentować, że Budda miał prawo do odliczenia VAT od zakupów nagród.
- Legalny rynek towarów: E-booki i inne towary sprzedawane w ramach loterii mogły być legalnymi produktami, a ich sprzedaż wpływała na konkurencyjność na rynku. W takim przypadku VAT z tytułu działalności opodatkowanej mógłby podlegać odliczeniu.
Argumenty przeciwko odliczeniu VAT
- Zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy o VAT: Jeśli działalność Buddy zostanie uznana za działalność hazardową, która powinna być zwolniona z VAT, wówczas Budda nie miałby prawa do odliczenia VAT od zakupów nagród, ponieważ byłyby one związane z działalnością zwolnioną.
- Możliwość nadużyć: Organy podatkowe mogłyby zakwestionować odliczenie VAT, jeśli uznają, że działalność Buddy miała na celu wyłącznie wyłudzenie VAT poprzez niezgodne z przepisami wykorzystanie e-booków i innych produktów do optymalizacji podatkowej.
Podsumowanie
Czy Budda będzie musiał zwrócić odliczony VAT? Odpowiedź zależy od tego, jak organy podatkowe zaklasyfikują jego działalność. Jeśli uznają, że działalność loteryjna była związana z czynnościami opodatkowanymi (sprzedaż e-booków), Budda mógł mieć prawo do odliczenia VAT od zakupów nagród. Natomiast jeśli działalność zostanie zaklasyfikowana jako zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy o VAT, Budda nie miałby prawa do odliczenia VAT, a odliczony podatek musiałby zostać zwrócony.