Opodatkowanie odsetek od lokat bankowych – kiedy trzeba składać deklarację PIT?
W Polsce tzw. „podatek Belki” wynoszący 19% jest automatycznie pobierany od zysków kapitałowych, w tym od odsetek z lokat bankowych.. Proces ten regulują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa PIT), które jasno określają obowiązki banków w zakresie rozliczenia podatku. Czy jednak każda osoba otrzymująca odsetki od banku musi składać deklarację PIT? Przeanalizujmy, co w tej kwestii mówią przepisy i kiedy faktycznie występuje konieczność złożenia rocznego zeznania podatkowego.
Automatyczne rozliczenie podatku – podatek belki i rola banku jako płatnika
W Polsce podatek od odsetek od lokat bankowych jest pobierany automatycznie przez bank, który pełni funkcję płatnika. Na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 3 oraz art. 41 ust. 4 ustawy o PIT banki są zobowiązane do obliczenia, pobrania i przekazania należnego podatku dochodowego do urzędu skarbowego. Dodatkowo, zgodnie z art. 45 ust. 3b ustawy o PIT, podatnik zobowiązany jest do złożenia deklaracji PIT wyłącznie, jeżeli podatek nie jest pobrany przez płatnika (bank).
Dzięki tej konstrukcji, osoba fizyczna otrzymująca odsetki nie musi składać dodatkowego zeznania podatkowego w związku z dochodami z lokat, ponieważ to bank zajmuje się wszystkimi formalnościami.
Zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19% naliczany od odsetek z lokat bankowych oznacza, że kwota podatku nie zależy od kosztów uzyskania przychodu (art. 30a ust. 6 ustawy o PIT). Bank pobiera podatek w momencie wypłaty, a podatnik jest zwolniony z konieczności samodzielnego uwzględniania tych dochodów w rocznym zeznaniu PIT.
W jakich przypadkach należy składać deklarację PIT-38?
Obowiązek złożenia deklaracji PIT-38 pojawia się, gdy podatnik osiąga inne rodzaje dochodów kapitałowych, które nie są automatycznie opodatkowane przez banki lub innych płatników. PIT-38 jest przeznaczony dla osób uzyskujących dochody z różnorodnych inwestycji kapitałowych, takich jak:
- Odpłatne zbycie papierów wartościowych – przykłady obejmują sprzedaż akcji, obligacji czy innych instrumentów finansowych. Dochody z tego tytułu podlegają opodatkowaniu 19% i nie są łączone z innymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych.
- Zbycie udziałów w spółkach – sprzedaż udziałów również wymaga samodzielnego wykazania dochodów w PIT-38, przy stawce podatkowej wynoszącej 19%.
- Dochody z pochodnych instrumentów finansowych – wszelkie dochody osiągane w związku z realizacją pochodnych instrumentów finansowych muszą być rozliczane w ramach PIT-38.
- Przychody z walut wirtualnych – podatnicy, którzy osiągają przychody z odpłatnego zbycia walut wirtualnych lub ponoszą wydatki na ich nabycie, nawet jeśli nie uzyskali przychodów, są zobowiązani do wykazania tych kwot w PIT-38 (art. 30b ust. 6)
Podsumowanie – kiedy trzeba składać PIT, a kiedy podatek jest rozliczany automatycznie?
Zryczałtowany podatek od odsetek bankowych upraszcza procedurę podatkową dla osób fizycznych, ponieważ bank pełni funkcję płatnika i rozlicza podatek automatycznie w momencie naliczania odsetek. Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy o PIT, podatnik nie musi składać dodatkowego zeznania w odniesieniu do dochodów z lokat bankowych, o ile podatek został pobrany przez bank.
Deklaracja PIT-38 staje się jednak obowiązkowa, gdy podatnik uzyskuje inne dochody z kapitałów pieniężnych, które nie są objęte zryczałtowanym podatkiem przez płatników, takich jak m.on. banki. Warto pamiętać, że deklarację PIT-38 należy złożyć do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.